Các bước cơ bản để phân tích nhanh báo cáo tài chính dành cho Doanh nghiệp

Ngày 24/11/2020

Phân tích báo cáo tài chính là gì?

Nếu như các bảng báo cáo tài chính được coi là bức tranh toàn cảnh về tình hình tài chính và khả năng sinh lời của một doanh nghiệp thì việc phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét, phân tích và tổng hợp các thông tin, chỉ tiêu đơn lẻ được thống kê trong báo cáo thông qua việc sử dụng các công cụ kỹ thuật để đưa ra dự báo về tình hình tài chính của công ty trong tương lai.

Từ đó giúp cho những đối tượng sử dụng báo cáo tài chính (chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà cho vay, cơ quan nhà nước, …) có thể dễ dàng đưa ra nhận định, phán đoán một cách chính xác và đúng đắn hơn.

phân tích báo cáo tài chính công ty

Mục đích của phân tích báo cáo tài chính là gì?

Như đã nói ở trên cũng như trong các giáo trình phân tích báo cáo tài chính hiện nay, mục tiêu chung của việc phân tích báo cáo tài chính là giúp cho các đối tượng sử dụng (chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà cung cấp, cơ quan nhà nước, …) có thể đưa ra đánh giá, nhận định về tình hình tài chính của doanh nghiệp cũng như triển vọng về khả năng sinh lời trong tương lai để đưa ra những quyết định chính xác nhất. Tuy nhiên, với từng đối tượng cụ thể thì mục đích của việc phân tích báo cáo tài chính cũng có chút khác biệt.

Đối với các nhà quản lý và những người chủ doanh nghiệp, việc phân tích báo cáo tài chính sẽ cho họ có cái nhìn toàn cảnh, chính xác về nguồn lực tài chính hiện tại của doanh nghiệp mình, từ đó có thể dự đoán về khả năng sinh lợi và khả năng trả nợ để đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp.
Đối với những người cho vay, các nhà đầu tư hoặc ngân hàng, … thì việc phân tích báo cáo tài chính ngân hàng sẽ giúp họ đánh giá được khả năng quay vòng vốn cũng như trạng thái dòng tiền ra-vào của doanh nghiệp đó, từ đó có thể quyết định cho vay hoặc không để đảm bảo khoản vay là có lợi và có thể thu hồi vốn nhanh nhất.
Đối với các nhà cung cấp, việc phân tích báo cáo tài chính, đặc biệt là phân tích báo cáo tài chính daonh nghiệp xây dựng có vai trò cực kỳ quan trọng bởi khối lượng nguyên liệu đầu vào có giá trị rất lớn. Họ cần đảm bảo chắc chắn về khả năng trả nợ cũng như khả năng sinh lời của dự án đó để tránh tình trạng bị vỡ nợ.

Như vậy, khối lượng công việc cũng như áp lực về thời gian, tính chính xác, hiệu quả của việc phân tích báo cáo tài chính là rất lớn. Và đối với những ai tham gia vào công việc này, nhất là đối với một giám đốc tài chính hay chuyên gia trong lĩnh vực này, điều quan trọng là ngoài kiến thức chuyên môn cần có thì cũng phải biết cách phân tích hiệu quả các báo cáo tài chính của một doanh nghiệp. Kỹ năng phân tích này đòi hỏi ở người thực hiện phải hiểu rõ ở cả ba nội dung sau:

Cơ cấu báo cáo tài chính.
Các đặc điểm kinh tế ngành công nghiệp, trong đó có thị phần công ty đang hoạt động.
Các chiến lược mà công ty đang theo đuổi để phân biệt với các đối thủ cạnh tranh cùng phân khúc.

Sau đây là các bước gợi ý đế giúp các Anh/Chị đang là CFO tại các doanh nghiệp có thể phân tích hiệu quả báo cáo tài chính:

1. Xác định các đặc điểm kinh tế.

Đầu tiên, phải phân tích xác định cũng như thông rõ về chuỗi giá trị của ngành công nghiệp phục vụ cho các hoạt động mà liên quan tới doanh nghiệp. Các hoạt động bao gồm: Sản xuất sản phẩm/dịch vụ, phân phối, mô hình năm áp lực cạnh tranh của Michael Porter…

2. Xác định chiến lược của công ty.

Tiếp theo, hãy xem bản chất của sản phẩm/dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất gồm: tính độc đáo, mức lợi nhuận, sự tương tác từ khách hàng, chi phí truyền thông. Ngoài ra, các yếu tố như tích hợp chuỗi cung ứng, đa dạng hóa địa lý và đa dạng hóa ngành cũng cần được xem xét.

3. Đánh giá chất lượng báo cáo tài chính của công ty.

Cần xem xét kỹ những báo cáo tài chính trong bối cảnh doanh nghiệp xem có đúng với chuẩn mực hiện thời hay không. Phải tự trả lời rằng liệu từ bảng cân đối này có thể khái quát toàn diện tình hình kinh tế của công ty. Việc đánh giá báo cáo lưu chuyển nguồn vốn tiền tệ giúp hiểu rõ được tình hình hiện tại của doanh nghiệp từ hoạt động, đầu tư, cho tới những chi phí phụ trợ cho sản xuất, nguồn thu chi ra sao, … vì nó ít nhiều cũng gây ảnh hưởng không nhỏ tới tổ chức.

4. Phân tích lợi nhuận và rủi ro hiện tại.

Đây là bước mà các chuyên gia tài chính hay CFO thực sự có thể tăng thêm giá trị trong công cuộc đánh giá công ty thông qua báo cáo tài chính. Dĩ nhiên công cụ phân tích phổ biến nhất là tỷ lệ báo cáo tài chính vì nó liên quan tới thanh khoản, quản lý tài sản, lợi nhuận, công nợ quản lý / bảo hiểm / rủi ro / định giá thị trường.

Đối với khả năng sinh lời, có hai vấn đề cần kiểm soát kỹ: lợi nhuận là hoạt động của doanh nghiệp liên quan đến tài sản-không phụ thuộc vào cách doanh nghiệp đầu tư vào các tài sản đó và lợi nhuận từ các cổ đông.

5. Lập báo cáo tài chính dự báo.

Mặc dù rất khó khăn để các chuyên gia tài chính phải đưa ra những giả định hợp lý về tương lai cho doanh nghiệp cũng như xác định xem các giả định này sẽ tác động như thế nào đến cả dòng tiền và nguồn đầu tư. Thông thường những dạng báo cáo như thế này sẽ theo hình thức pro-forma, tức dựa trên các kỹ thuật chẳng hạn như phần trăm của phương pháp tiếp cận bán hàng.

6. Giá trị công ty.

Mặc dù có rất nhiều phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp nhưng phổ biến nhất vẫn là phương pháp định giá theo giá trị nội tại. Giá trị của doanh nghiệp được xác định theo phương pháp trên được gọi là giá trị tài sản ròng của doanh nghiệp. Nó phản ánh giá trị thực chất, giá bán từng phần các tài sản hiện có của doanh nghiệp ở thời điểm định giá.

VC.Trường