Thí điểm sử dụng máy tính tiền để quản lý thuế của hộ kinh doanh

Ngày 16/08/2016

Việc quản lý doanh thu và mức thuế khóan của hộ kinh doanh bằng phương pháp thủ công là rất khó khăn và phức tạp. Dựa vào tình hình quản lý thực tế, Chi cục Thuế quận 5 đã đưa ra đề án thí điểm sử dụng máy tính tiền để quản lý doanh thu đối với cá nhân kinh doanh nhằm hạn chế các hành vi tiêu cực cũng như tình trạng không hợp lý, không công bằng trong điều tra Doanh thu. Căn cứ vào kết quả thí điểm, phương pháp này sẽ được xem xét và mở rộng triển khai thực tế.

Quản lý thủ công - nhiều cái khó

Phó chi cục trưởng Chi cục Thuế Quận 5 Nguyễn Minh Việt chia sẻ, là một trong 24 quận thuộc TP HCM, Chi cục Thuế quận 5 hiện đang quản lý 13.000 HKD hoạt động bao phủ hầu hết các tuyến phố trên địa bàn. Trong 6 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt 962,5 tỷ đồng thì khu vực ngoài quốc doanh đóng góp tới gần 484 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 44%, đồng nghĩa với quản lý sát, đúng đối tượng này sẽ quyết định kết quả hoàn thành nhiệm vụ chính trị. Tuy nhiên, để nắm sát doanh thu phát sinh của các HKD là rất khó khăn, bởi hoạt động kinh doanh của hộ cá thể trên địa bàn rất phức tạp, phương thức kinh doanh đa dạng. Thông thường các hộ kinh doanh chỉ có cửa hàng trưng bày sản phẩm, mọi giao dịch được thực hiện qua điện thoại và hàng hóa được chuyển đến tận nơi cho người mua nên khó quản lý sát doanh thu. Thực tiễn quản lý cũng cho thấy, các HKD có địa điểm liền nhau nhưng do mối lái khác nhau dẫn đến quy mô, doanh thu chênh lệch lớn và mức thuế cũng có sự khác biệt đáng kể. Không chỉ có vậy, một số hộ kinh doanh ăn uống chỉ hoạt động từ 17 giờ đến 24 giờ, trong khi khoảng thời gian này cơ quan chức năng đã nghỉ làm việc nên gây nhiều khó khăn trong công tác quản lý.

Việc quản lý giám sát đã khó nhưng việc điều chỉnh doanh thu, mức thuế khoán để lập sổ bộ còn phức tạp hơn nhiều. Bởi để có cơ sở xác định mức thuế hàng năm, chi cục thuế phải điều động các bộ phận khác hỗ trợ các đội thuế liên phường lập hồ sơ điều tra, khảo sát doanh thu từng HKD. Trình tự, thủ tục hồ sơ lập sổ thuế hộ khoán từ khâu điều tra, khảo sát doanh thu đến việc phát hành thông báo mức thuế khoán cho từng hộ mất khá nhiều thời gian, công sức nhưng kết quả chưa cao, do hiện nay các đơn vị vẫn sử dụng biện pháp khảo sát gián tiếp dựa vào các yếu tố chi phí nhân công, chi phí thuê mặt bằng, diện tích và thời gian kinh doanh… Chưa kể, trường hợp các hộ khiếu nại mức thuế khoán cơ quan thuế gặp nhiều khó khăn trong việc đưa ra cơ sở để phản bác.

Thí điểm áp dụng máy tính tiền với 1.200 HKD

Xuất phát từ thực tế quản lý, cộng với mong muốn đơn giản hóa thủ tục hành chính, Chi cục Thuế quận 5 đã nghiên cứu và trình cấp có thẩm quyền cho phép triển khai thực hiện thí điểm sử dụng máy tính tiền để quản lý doanh thu đối với cá nhân kinh doanh. Theo ông Minh, ưu điểm của máy tính tiền là rất nhỏ gọn, có thể di chuyển linh hoạt theo yêu cầu của người sử dụng, phản ánh khá chính xác số tiền phải trả của người mua hàng. Do đó, khi sử dụng máy tính tiền để quản lý doanh thu thực tế, sẽ khắc phục được tình trạng áp mức thuế chủ quan từ công chức thuế. Hộ kinh doanh cũng hết đường kêu ca mức khoán thuế không hợp lý, không công bằng. Việc sử dụng máy tính tiền để quản lý cũng phòng ngừa các hành vi tiêu cực trong công tác khảo sát, điều tra áp mức doanh thu và mức thuế khoán hàng năm. Về lâu dài, việc sử dụng máy tính tiền sẽ tạo được thói quen xuất phiếu tính tiền (thực chất là hóa đơn) của người bán và yêu cầu nhận phiếu tính tiền của người mua hàng hóa dịch vụ. Song song với đó, công tác quản lý thuế HKD từng bước được hiện đại hóa theo thời gian và ý thức tuân thủ pháp luật thuế của người nộp thuế ngày càng tốt hơn.

Theo đề án này, phạm vi, đối tượng áp dụng thí điểm là HKD cá thể có sử dụng thường xuyên từ 10 lao động trở lên nhưng không thành lập DN; các HKD ăn uống có treo bảng hiệu; các hộ chuyên kinh doanh đồ đá, trang sức, đồ mỹ nghệ, đông y; các HKD có sử dụng hóa đơn quyển và một số HKD trên các tuyến đường có mật độ kinh doanh sầm uất. Qua rà soát, Chi cục Thuế quận 5 đề xuất bước đầu sẽ thực hiện thí điểm cho 1.200 hộ, tương đương với 1.200 máy tính tiền, số tiền mua máy và lắp đặt khoảng 4 tỷ đồng.

Về lộ trình triển khai, Chi cục Thuế sẽ phối hợp với phòng kinh tế quận thực hiện thí điểm từ đầu quý IV, sau 3 tháng sẽ tổ chức sơ kết. Căn cứ vào kết quả thí điểm, Chi cục Thuế quận 5 sẽ báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét mở rộng triển khai đề án trên địa bàn.

Tại buổi làm việc với Cục Thuế TP HCM, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Bùi Văn Nam đã đồng ý về mặt chủ trương triển khai thí điểm việc sử dụng máy tính tiền để quản lý doanh thu đối với cá nhân kinh doanh. Tổng cục trưởng yêu cầu Chi cục Thuế quận 5 gửi đề án triển khai chi tiết đến Tổng cục Thuế để được các vụ, đơn vị chức năng hỗ trợ thực hiện có hiệu quả./.

Nguồn: Tạp chí Thuế