Một số lưu ý khi hạch toán ngoại tệ theo Thông tư 200

Ngày 18/11/2019

Đối với các doanh nghiệp đang lập sổ sách, báo cáo kế toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC và có phát sinh các giao dịch liên quan đến ngoại tệ thì việc xác định tỷ giá ghi sổ, tính chêch lệch tỷ giá và đánh giá lại ngoại tệ khi lập báo cáo tài chính là một vấn đề gây ra nhiều khó khăn, đau đầu cho các kế toán nói riêng cũng như các Doanh nghiệp nói chung. Bài viết sau hy vọng sẽ cung cấp đến Anh, Chị và các bạn kế toán một số thông tin hữu ích liên quan.

A. Quy định chung về tỷ giá ngoại tệ và chênh lệch tỷ giá ngoại tệ.

1. Chênh lệch tỷ giá chủ yếu phát sinh trong các trường hợp.

• Chuyển đổi báo cáo tài chính được lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam.
• Thực tế mua bán, trao đổi, thanh toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ trong kỳ.
• Đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ tại thời điểm lập báo cáo tài chính.
• Các loại tỷ giá hối đoái sử dụng trong kế toán là tỷ giá giao dịch thực tế và tỷ giá ghi sổ kế toán.

2. Nguyên tắc xác định tỷ giá giao dịch thực tế

Tỷ giá giao dịch thực tế đối với các giao dịch bằng ngoại tệ phát sinh trong kỳ: nguyên tắc xác định tỷ giá giao dịch thực tế là tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

Tỷ giá giao dịch thực tế khi mua bán ngoại tệ là tỷ giá ký kết trong hợp đồng mua, bán ngoại tệ giữa Doanh nghiệp và Ngân hàng thương mại.

Trường hợp trong hợp đồng không quy định tỷ giá thanh toán thì Doanh nghiệp ghi sổ kế toán theo các nguyên tắc sau:

• Tỷ giá giao dịch thực tế khi ghi nhận nợ phải thu: là tỷ giá mua của Ngân hàng thương mại nơi Doanh nghiệp chỉ định khách hàng thanh toán tại thời điểm giao dịch phát sinh.
• Tỷ giá giao dịch thực tế khi ghi nhận nợ phải trả: là tỷ giá bán của Ngân hàng thương mại nơi Doanh nghiệp dự kiến giao dịch tại thời điểm giao dịch phát sinh.
• Tỷ giá giao dịch thực tế khi góp vốn hoặc nhận vốn góp: là tỷ giá mua ngoại tệ của ngân hàng nơi Doanh nghiệp mở tài khoản để nhận vốn của nhà đầu tư tại ngày góp vốn.
• Các giao dịch mua sắm tài sản hoặc các khoản chi phí được thanh toán ngay bằng ngoại tệ: tỷ giá giao dịch thực tế là tỷ giá mua của ngân hàng thương mại nơi Doanh nghiệp thực hiện thanh toán.

3. Nguyên tắc xác định tỷ giá ghi sổ

Căn cứ theo TT số 53/2016/TT-BTC, tỷ giá ghi sổ gồm: tỷ giá ghi sổ thực tế đích danh hoặc tỷ giá ghi sổ bình quân gia quyền di động, trong đó:

• Tỷ giá ghi sổ thực tế đích danh khi thu hồi các khoản nợ phải trả, các khoản ký cược, ký quỹ hoặc thanh toán các khoản nợ phải trả bằng ngoại tệ, được xác định theo tỷ giá tại thời điểm giao dịch phát sinh hoặc tại thời điểm đánh giá lại cuối kỳ của từng đối tượng.
• Tỷ giá ghi sổ bình quân gia quyền di động là tỷ giá được sử dụng tại bên có tài khoản tiền khi thanh toán tiền bằng ngoại tệ, được xác định trên cơ sở lấy tổng giá trị được phản ánh tại bên Nợ tài khoản tiền chia cho số lượng ngoại tệ thực có tại thời điểm thanh toán.

B. Nguyên tắc kế toán chênh lệch tỷ giá

1. Doanh nghiệp phải theo dõi nguyên tệ trên sổ kế toán chi tiết

Doanh nghiệp cần thực hiện theo dõi số nguyên tệ trên sổ kế toán chi tiết các tài khoản: Tiền mặt, Tiền gửi ngân hàng, Tiền đang chuyển, Các khoản phải thu, Các khoản phải trả.

2. Phản ánh doanh thu hoạt động tài chính.

Tất cả các khoản chênh lệch tỷ giá đều được phản ánh ngay vào doanh thu hoạt động tài chính (nếu lãi) hoặc chi phí tài chính (nếu lỗ) tại thời điểm phát sinh.

Riêng khoản chênh lệch tỷ giá trong giai đoạn trước hoạt động do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ có thực hiện dự án, công trình gắn với nhiệm vụ ổn định kinh tế, an ninh quốc phòng phải được tập hợp, phản ánh trên tài khoản 413 và được phân bổ dần vào doanh thu hoạt động tài chính hoặc chi phí tài chính khi doanh nghiệp đi vào hoạt động theo nguyên tắc:

Khoản lỗ tỷ giá lũy kế trong giai đoạn trước hoạt động được phân bổ trực tiếp từ tài khoản 413 vào chi phí tài chính, không thực hiện kết chuyển thông qua tài khoản 242 và vào doanh thu hoạt động tài chính, không thực hiện kết chuyển thông qua tài khoản 3387.

Thời gian phân bổ sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật đối với loại hình doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

3. Đánh giá lại các khoản mục tiền tệ

Doanh nghiệp cần phải đánh giá lại các khoản tiền tệ có gốc ngoại tệ theo tỷ giá giao dịch thực tế tại tất cả các thời điểm lập báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật. Đối với các doanh nghiệp đã sử dụng công cụ tài chính để dự phòng rủi ro hối đoái thì không được đánh giá lại các khoản vay, nợ phải trả có gốc ngoại tệ đã sử dụng công cụ tài chính để dự phòng rủi ro hối đoái.

4. Không được vốn hoá các khoản chênh lệch tỷ giá vào tài sản dở dang.

Doanh nghiệp không được vốn hóa các khoản chênh lệch tỷ giá vào giá trị tài sản dở dang.

PHẦN MỀM KẾ TOÁN 1A đáp ứng tốt và đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh cho nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau như Thương mại - Dịch vụ, Sản xuất và Xây lắp. Phần mềm Kế toán 1A bao gồm các tính năng cơ bản nhất cho công tác quản lý kế toán, hỗ trợ xử lý tự động ngay khi hoàn tất nhập liệu, hỗ trợ nhiều tiện ích kèm theo để người dùng kiểm tra / điều chỉnh dữ liệu, cho phép người dùng chỉnh sửa toàn bộ hệ thống mẫu in chứng từ, báo cáo, …

Bên cạnh đó, phần mềm Kế toán 1A sẽ hỗ trợ Doanh nghiệp dễ dàng hạch toán ngoại tệ theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, gồm các việc sau:

• Hỗ trợ lấy tỷ giá ghi sổ đích danh khi hạch toán các chứng từ.
• Tự động tính tỷ giá xuất quỹ và chênh lệch tỷ giá cho các khoản chi thanh toán, hoặc áp thanh toán.
• Tự động đánh giá lại ngoại tệ khi lập báo cáo tài chính.

Quý Doanh nghiệp cần tham khảo thêm thông tin chi tiết phần mềm Kế toán 1A, vui lòng liên hệ theo thông tin đính kèm sau đây:

Số điện thoại: 028 3848 9975

Email: support1a@ttsoft.com.vn

Facebook: www.facebook.com/phanmemketoan1a

Chat online: www.ketoan1a.com

VC.Trường