Phần mềm quản lý tài chính kế toán Việt Nam và nước ngoài khác nhau như thế nào?

Ngày 23/10/2020

Ngày nay, với xu thế đầu tư nước ngoài gia tăng trong điều kiện hội nhập, các tập đoàn đa quốc gia có cơ sở tại Việt Nam thường yêu cầu các chi nhánh hoặc công ty con tại Việt Nam trình bày các loại sổ sách báo cáo theo ngôn ngữ của tổng công ty (thường là tiếng Anh), bên cạnh đó phải trình bày báo cáo tài chính phù hợp với Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFPS). Do đó, các chi nhánh hoặc công ty con này thường rất phân vân khi lựa chọn sử dụng phần mềm kế toán cho doanh nghiệp mình.

Hãy cùng phần mềm 1A tìm hiểu sự khác biệt giữa phần mềm quản lý tài chính kế toán Việt Nam và nước ngoài để bạn có lựa chọn đúng đắn nhất nhé.

Khác biệt về chuẩn mực kế toán

Chuẩn mực kế toán quốc tế IAS (International Accounting Standard)/IFRS (International Financial Reporting Standard) được soạn thảo bởi Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế IASB (International Accounting Standard Board). IASB quy tụ các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực, đến từ nhiều quốc gia, châu lục có khả năng đọc hiểu Báo cáo Tài chính trên nhiều phương diện khác nhau như người lập báo cáo tài chính, nhà quản lý, người sử dụng các báo cáo tài chính và cả những học giả uy tín.

Trước năm 2003, các Chuẩn mực Kế toán Quốc tế được công bố với tên gọi IAS. Sau năm 2003, Các Chuẩn mực mới ra đời đều được đổi tên thành IFRS. Đến hiện tại, Chuẩn mực Kế toán Quốc tế có tổng cộng 41 IAS và 16 IFRS. Quy trình soạn thảo và công bố của IAS/IFRS được diễn ra rất chặt chẽ để đảm bảo chất lượng và mang tính thực hành cao. Rất nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đang dùng IAS/IFRS làm chuẩn mực kế toán của mình như các nước châu Âu, Singapore, Hồng Kông, Úc ... Các quốc gia khác tại châu Á và trên thế giới đang điều chỉnh các chuẩn mực của mình để phù hợp hơn với IFRS và giảm thiểu sự khác biệt nếu có.

Chuẩn mực kế toán Việt Nam VAS được ban hành bởi Bộ Tài Chính Việt Nam, sử dụng IFRS làm cơ sở để soạn thảo. Hiện tại, VAS bao gồm 26 chuẩn mực kế toán được ban hành qua 5 đợt. Bạn có thể nhấp link để có thể xem và tải các chuẩn mực này.

Khác biệt về cấu trúc, quan điểm thiết kế phần mềm

Phần mềm quản lý tài chính kế toán nước ngoài sử dụng IAS/IFRS làm cơ sở thiết kế phần mềm nên không bị áp đặt về hình thức trình bày đối với hệ thống tài khoản (Chart of Account), biểu mẫu báo cáo (Accounting form), hình thức sổ kế toán (Ledgers). Các phần mềm này được viết khá linh hoạt và cung cấp cho người dùng các tùy biến để điều chỉnh phần mềm phù hợp với yêu cầu sử dụng. IAS/IFRS hầu hết không quy định về các biểu mẫu kế toán nên các doanh nghiệp sử dụng phần mềm nước ngoài được phép tự tạo ra hệ thống tài khoản kế toán để phù hợp hơn với yêu cầu về báo cáo tài chính cũng như báo cáo quản trị.

Phần mềm quản lý kế toán tài chính Việt Nam được thiết kế theo VAS nên sẽ bao gồm đầy đủ hệ thống tài khoản, biểu mẫu báo cáo tài chính, biểu mẫu về các báo cáo chi tiết, báo cáo tổng hợp và một số báo cáo quản trị. Thiết kế như vậy sẽ có ưu điểm là doanh nghiệp không cần phải tốn thời gian để xây dựng, thiết lập quy trình hạch toán cho công ty mình và luôn an tâm là trình bày báo cáo đúng yêu cầu của Bộ tài chính. Bên cạnh đó, mỗi khi có thay đổi chính sách kế toán, các phần mềm trong nước khá nhanh trong việc cập nhật các thay đổi này. Tuy nhiên, việc bắt buộc sử dụng hệ thống tài khoản đôi khi gây ra những bất lợi cho những doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam vì các doanh nghiệp thường gặp khó khăn trong chuyển đổi và làm giảm tính thống nhất giữa các công ty trong cùng tập đoàn. Hơn nữa, với các công ty cần các báo cáo chuyên sâu về quản trị thì các phần mềm kế toán đóng gói ở Việt Nam có thể không đáp ứng được.

Khác biệt về công nghệ và chi phí đầu tư cho phần mềm

Phần mềm nước ngoài thường ổn định và được xây dựng trên một công nghệ tiên tiến. Điều này có thể giải thích do ở các nước phát triển quy trình quản lý chặt chẽ và chuyên nghiệp nên các phần mềm cần phải đáp ứng được các điều kiện khắt khe như: khả năng xử lý đa dạng, phong phú, tính ổn định, tính kiểm soát, chuyên nghiệp cao, hạn chế được các khả năng gian lận của nhân viên kế toán, … Chình vì vậy nên giá bán của các phần mềm nước ngoài thường khá cao so với khả năng tài chính của các doanh nghiệp Việt, tổng chi phí sử dụng và triển khai dao động từ vài ngàn đến vài chục ngàn USD, thậm chí có phần mềm tổng chi phí lên đến hàng trăm ngàn USD. Ngoài ra, công nghệ của các phần mềm ngoại nhiều lúc sẽ không phù hợp với điều kiện hạ tầng công nghệ trong nước. Dẫn đến một số tính năng sẽ không được áp dụng và khai thác triệt để với doanh nghiệp Việt Nam.

Phần mềm trong nước thường tiếp cận công nghệ sẽ chậm hơn so với các phần mềm ở các nước phát triển. Vì thế, các phần mềm Việt thường đơn giản, khả năng tự động hóa thấp và dễ xảy ra sai sót. Tuy vậy, chi phí sử dụng phần mềm cũng sẽ thấp, phù hợp hơn với điều kiện tài chính của các doanh nghiệp trong nước. Giá của các phần mềm nội thường giao động từ vài triệu đến vài chục triệu cho việc cài đặt và triển khai. Trên thực tế hiện nay, các doanh nghiệp phát triển phần mềm tại Việt Nam cũng đang cố gắng tiếp cận và sử dụng các nền tảng công nghệ hiện đại ở các nước tiên tiến, tăng cường khả năng xử lý và khả năng tự động hóa cho sản phẩm của mình, tránh gian lận và phù hợp hơn với xu hướng hội nhập quốc tế.

Khác biệt về ngôn ngữ, thời gian triển khai phần mềm và dịch vụ sau bán

Phần mềm kế toán ngoại thường sẽ không có tiếng Việt và có nhiều thuật ngữ nước ngoài nên người sử dụng thường không hiểu được ngay ý nghĩa trong giai đoạn đầu tiếp cận phần mềm. Việc đào tạo, vận hành sử dụng các phần mềm nước ngoài thường sẽ tiêu tốn rất nhiều thời gian và công sức. Để bộ máy kế toán có thể sử dụng hết các tính năng thường mất từ vài tháng cho đến vài năm. Hơn nữa, việc bảo hành, sửa chữa khá phức tạp khi xảy ra sự cố và chi phí cũng sẽ rất đắt đỏ. Nếu phần mềm bạn sử dụng không có chi nhánh hỗ trợ tại Việt Nam thì bạn phải gửi yêu cầu hỗ trợ sang nước ngoài, việc này cũng sẽ gây khó khăn vì chênh lệch múi giờ và bất đồng ngôn ngữ. Nếu gặp sự cố mà cần phải mời chuyên viên nước ngoài về Việt Nam thì việc mất hàng ngàn USD cho việc sửa chữa này là điều không thể tránh khỏi.

Khi sử dụng phần mềm quản lý tài chính kế toán Việt Nam, bạn có thể dễ dàng tiếp cận và vận hành vì ngôn ngữ hoàn toàn bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, với các công ty cần thêm ngôn ngữ thứ hai thì các phần mềm trong nước thường không đáp ứng được ngay và bạn cần phải trả thêm một khoản chi phí nhất định để thêm một ngôn ngữ khác vào phần mềm. Thời gian triển khai phần mềm thường khá thấp, chỉ từ vài ngày đến vài tuần. Việc hỗ trợ sử dụng, bảo trì nâng cấp phần mềm khi gặp sự cố cũng diễn ra nhanh chóng và thuận tiện hơn, chi phí cũng thấp hơn.

Hiện nay, xu hướng hội nhập quốc tế đã mang khá nhiều phần mềm kế toán quốc tế đến Việt Nam. Một số phần mềm cũng đã được Việt hóa cho phù hợp với chế độ kế toán trong nước. Tuy nhiên, khi thực hiện triển khai ứng dụng, nhiều phần mềm vẫn chưa thực sự được chỉnh sửa để phù hợp với đặc điểm thị trường, dẫn đến sự khó khăn cho doanh nghiệp khi sử dụng, nhất là trong các trường hợp có những thay đổi về thuế, hoặc có thêm những điều chỉnh, bổ sung về chế độ kế toán Việt Nam. Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc và lựa chọn cẩn thận phần mềm quản lý tài chính kế toán trong nước hoặc nước ngoài sao cho phần mềm đó phù hợp với công ty mình, vận hành hiệu quả và giải quyết được các vấn đề của doanh nghiệp.

NTB.Liên